„Aby pomagać z wyczuciem i nie zranić już zranionych” – taką motywację ukazał na wstępie do kolejnego wykładu z cyklu „Duchowość dla Warszawy” ks. prof. Krzysztof Pawlina, rektor Akademii Katolickiej w Warszawie. Kolejny wykład z tego cyklu odbył się 17 marca w auli Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi.
„Zrozumieć ducha Ukrainy” – taki temat podjęli dwa prelegenci i znawcy chrześcijańskiego Wschodu: bp prof. dr hab. Michał Janocha (UW) oraz ks. dr hab. Marek Blaza SJ (AKW). Biskup Michał opowiedział o historii chrześcijaństwa na terenach dzisiejszej Ukrainy, Białorusi i Rosji. W swym przedłożeniu posługiwał się licznymi obrazami, fotografiami kościołów, ikon, bohaterów, mapami, które przedstawiały strefy wpływów na omawianych terenach. Duchowość Rusi Kijowskiej przez przyjęcie chrześcijaństwa wschodniego, na zawsze będzie cechować nacisk na liturgię, piękno i apofatyzm – poczucie tajemnicy. Wraz z wiarą pojawiła się w konsekwencji szeroko rozumiana kultura i mentalność. Prelegent podkreślał kolejne zmiany i napięcia, które kształtowały dzieje przyszłej Ukrainy, zwracając uwagę na pojawiające się najazdy, zależność i próby wyzwolenia. Ducha narodu ukraińskiego symbolizuje niezmiennie ikona Maryi – Orantki, obecnej w Soborze Mądrości Bożej w Kijowie. Postać Maryi, która modli się ze wzniesionymi rękoma stanowi oparcie, jest „murem nieobalonym”, dzięki któremu Kijów przetrwa.
Ks. dr hab. Marek Blaza SJ zwrócił uwagę na elementy historii Kościoła w Ukrainie oraz podziały obecne w samym prawosławiu. Patriarchat Kijowski, zależny od Konstantynopola, przekazany czasowo pod kuratelę patriarchatu moskiewskiego w 1686 r. został jednak wchłonięty przez kościół moskiewski wraz z narzuceniem całkowitej zależności. Nie bez znaczenia dla całego obecnego konfliktu było również wschodnie rozumienie władzy świeckiej, jako pochodzącej od Boga i wynikającej z tego relacji władzy państwowej i kościelnej w Kościele Prawosławnym. Zależność części ziem obecnej Ukrainy od Rzeczypospolitej Obojga Narodów doprowadziła do powstania Kościoła Unickiego – Grekokatolickiego, który dziś rozwija się w Ukrainie.
Po wykładzie prelegenci odpowiadali na pytania uczestników, dzieląc się również własnym doświadczeniem spotkań i posług w Kościołach wschodnich. Na zakończenie spotkania ks. rektor Krzysztof Pawlina zauważył, że ten wykład stanowi wstęp, wprowadzenie do tego, co jeszcze potrzebujemy poznać i zrozumieć, aby lepiej, owocniej pomóc, tym którzy uciekając przed wojną, przybywają do nas.
Galeria
fot. Mirosław Wiśniewski
