„Cierpienie może nam wyjaśnić sam Bóg” – tak można za pomocą jednego zdania odnieść się do bardzo trudnego, rozległego i tajemniczego problemu, jakim jest cierpienie. „Czy cierpienie jest karą za grzechy?” – z tym trudnym i aktualnym pytaniem zmierzył się o. prof. Tomasz Gałuszka OP, podczas kolejnego wykładu z cyklu „Duchowość dla Warszawy”, który odbył się 20 stycznia 2022 roku w auli odczytowej Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi. Na początku wykładu o. Tomasz ukazał złożoność tematu związanego z cierpieniem, grzechem i karą, dlatego odpowiedź nie może być pochopna. W oparciu o teologię św. Tomasza z Akwinu, prelegent dokonał rozróżnienia rodzajów zła (ze strony natury, demona i ludzi), wskazując, że Bóg nie jest obecny w złu, które niszczy człowieka. Następnie dokonał rozróżnienia skutków zła (zło nędzy, zło skandaliczne, zło kary). Jedynie ostatni skutek zła (zło kary) domaga się odpowiedzi. Człowiek doświadcza zła na różnych poziomach: ciała i duszy. Jakikolwiek rodzaj cierpienia człowiek przeżywa, to nie powinien go tłumić w sobie, a szukać też tego, co może stanowić pomoc.
Co jednak możemy powiedzieć na temat kary? Karą może stanowić w życiu człowieka wszystko to, czego człowiek doświadcza, ale czego nie chce. Kara może stanowić zarówno retrybucję, porządkowanie rzeczywistości, jak i prewencję, czyli zapobieganie złu. Św. Tomasz z Akwinu wyróżnił jeszcze „karę zadośćuczynienia”, która jest dobrowolnym przyjęciem na siebie konsekwencji zła bliskiej osoby, przyjaciela. Tak się stało w przypadku męki Chrystusa. Kiedy myślimy o doświadczeniu kary możemy zadawać pytanie o Boga, kim On jest w rzeczywistości naszego grzechu. Może być postrzegany jako sprawiedliwy Sędzia, może jawić się jako ratujący nas Lekarz, ale najlepszym obrazem jest kochający i troskliwy Ojciec, który widzi dramat zranionych, doświadczających straty dzieci i chce temu zaradzić. Ostatecznie odpowiedzią Boga na zło człowieka jest Jego Syn. Cierpienie właśnie w Nim może stać się dla nas zrozumiałe.
„My byśmy bardzo chcieli, stwierdził wykładowca, dawać ludziom cierpiącym mądre odpowiedzi (tak, jak próbowali to robić przyjaciele Hioba), ale cierpienie jest tajemnicą, jest wielkim misterium i to, co możemy, to doprowadzać ich Boga, który sam może być dla nich odpowiedzią. Cierpienie może wyjaśnić człowiekowi sam Bóg”.
Po wystąpieniu prelegentów uczestnicy wykładu zadawali pytania, dotykające różnych wymiarów cierpienie i grzechu. Kolejny wykład z cyklu „Duchowość dla Warszawy” odbędzie się 24 lutego.
